Yunan İsyanının 200. yılı... Hangi ülkeler nasıl destek verdi?

Yorumlar sizlere bırakıldı. Osmanlıyı yıkmak isteyen ülkeleri bir de siz görün. yunandan dost olmayacağını da.

Yunan İsyanının 200. yılı... Hangi ülkeler nasıl destek verdi?

Yunanistan'ın başkenti Atina'da, Yunanistan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na karşı isyanının 200. yılı kutlamaları vardı. O kutlamalara birçok dünya lideri de katıldı ve mesaj yolladı. Peki Yunanistan nasıl bağımsız oldu? Yunan isyanına hangi devletler, nasıl destek verdi?

 

Yunanistan bu yıl arkasına Avrupalı müttefiklerinin de desteğini alarak, Yunanların, Osmanlı İmparatorluğu’na karşı isyanının 200. yıl dönümünü kutluyor.

Resmen kurulup ilan edildiği 1832 yılına kadar, aslında Yunanistan diye bir ülke yoktu.

O yıl Osmanlı’ya karşı başlayan ayaklanma Yunanistan’da, “Kurtuluş Savaşı” olarak nitelendiriliyor.

1789 Fransız ihtilalinin ardından dünyada yeni bir süreç başladı. Milliyetçi akımlar yükselişe geçti. Osmanlı İmparatorluğu o süreçten çok etkilendi. Dış destekli ayaklanmalar ve isyanlar başladı. Yunan isyanı da onlardan biriydi.

MORA AYAKLANMASI TÜRK KATLİAMINA DÖNÜŞTÜ

1821’de Mora Yarımadası’nda ayaklanma başladı. Ayaklanmanın tohumları Fransız Devrimi’nden 16 yıl sonra, 1814’te Rusya’nın Odessa kentinde atıldı.

1821’in Eylül ayında, Osmanlı yönetiminin önemli merkezlerinden bugünkü Tripolis’te büyük katliamlar yaşandı.

20 ila 35 bin arasında Müslüman kadın, erkek ve çocuk kılıçtan geçirildi. Binlerce kişi de canını kurtarmak için bölgeden kaçtı.

Batı dünyasının aydınları katliamlara karşı durmak yerine yaşananları büyük bir heyecanla karşıladı. Katliamlar görmezden gelindi. Ayaklanmaya maddi ve manevi destek verildi.

İSYANI HANGİ ÜLKELER, NASIL DESTEKLEDİ?

Öyle ki, ünlü İngiliz şair Lord Byron, bütün servetini silah temini için ayaklanmaya hibe etti.

Kanlı isyanın ardından batı destekli bir devlet kuruldu. 1827’de, Yunan asıllı Rusya Dışişleri Bakanı Ioannıs Kapodıstrias yeni kurulan devletin başına getirildi.

İKİ DEVLET İSYANDAN SONRA DA KARŞI KARŞIYA GELDİ

Kapodistrias, birçok reformlar yaptı ve Yunan Devleti’nin temellerini attı. İngiltere, Fransa ve Rusya 20 Ekim 1827'de, Navarin'de demirli olan Osmanlı-Mısır donanmasını yaktı.

1829’da Rus Savaşı’nı kaybeden Osmanlı, imzaladığı Edirne Anlaşması’nın 10. Maddesi ile Yunanistan Cumhuriyeti’nin özerkliğini tanımış oldu.

Özerk Yunan Devleti’nin, Rusya’nın baskısı ile kurulması ve onun tesirine girmesi tehlikesi üzerine İngiltere, Fransa’yı da yanına alarak tamamen bağımsız Yunanistan için harekete geçti.

Londra’da, 3 devlet arasında yapılan görüşmelerde çizilen ilk sınırlar küçültülerek, bağımsız Yunanistan’ın kurulmasına karar verildi.

Londra’da, 3 Şubat 1830’da imzalanan bu protokol kararlarını Osmanlı İmparatorluğu 24 Nisan 1830’da tanıdı. Böylece, Osmanlı toprakları üzerinde ilk bağımsız Hristiyan devleti kurulmuş oldu.

Rusya, Osmanlı’ya karşı ayaklanan ve Hristiyan Ortodoks Yunanlara verdiği askeri ve siyasi desteği, 1821’de Yunan ayaklanmasında gösterdi ve bugünkü Yunanistan’ın ortaya çıkmasında büyük rol oynadı.

Ancak aynı Rusya, 1917 devriminden sonra bu kez Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği olarak, yabancı ülkelerin ve özellikle 1919-1922 arasında Yunanistan’ın işgali altındaki Anadolu’da verilen Kurtuluş Mücadelesinde Türkiye’ye silah yardımı ve desteği yaptı.

Yunanlar ve Osmanlı, Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasının ardından da çok kez karşı karşıya geldi.

1897'de Yunanistan'ın sınır tecavüzlerini artırması ve Girit'teki Türklere saldırması üzerine Osmanlı-Yunan savaşı başladı.

Yaklaşık 1 ay süren savaş, Osmanlı'nın galibiyetiyle sonuçlandı.

Tarihler 1912'yi gösterdiğinde Yunanistan ve Osmanlı bu kez, Balkan Savaşları ile karşı karşıya geldi. Bu savaşlar sonucu Osmanlı, Ege Denizi'ndeki hakimiyetini kaybetti.

VE 1919

Yunan Kuvvetleri'nin "Megali İdea" düşüncesiyle Anadolu'da birçok toprağı işgal etmesi üzerine Kurtuluş Savaşı resmen başladı.

Türklerin üstünlüğüyle sonuçlanan savaşın ardından Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuş oldu.

Yunanistan'ın bir devlet olarak tarih sahnesine çıkmasının üzerinden iki yüz yıl geçti. İki yüz yıl önce Yunanistan'ı Osmanlı'dan koparan güçler hala Atina'yı büyük bir şevk ve istekle destekliyor. Yaşanan her olayda Türkiye'ye karşı Atina'nın yanında yer alıyor.

Yunanistan’ın başkenti Atina’da, isyanın 200. yılı için düzenlenen askeri geçit törenine, isyanın en büyük destekçilerinden İngiltere’nin Veliaht Prensi Charles ve eşi Camilla, bugünkü Yunanistan’ın ilk temellerini atan Rusya’nın Başbakanı Mihail Mişustin, Fransa Savunma Bakanı Florence Parly ve Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis katıldı.

Koronavirüs salgını nedeniyle törene halkın katılımı yasaklandı. Geniş güvenlik tedbirlerinin alındığı askeri geçit töreninde 4 bin polis görev yaptı.

Yunan ve Amerikan F-16’ları, Fransız Rafale savaş uçakları ve İngiltere Kraliyet uçağı Voyager Atina semalarında uçtu.

Pire limanına ise Fransa, İngiltere ve Rusya’dan birer fırkateyn yanaştı.

Prens Charles, kutlamalar çerçevesinde düzenlenen yemekte konuştu. Babasının Yunanistan kökenli olduğunun altını çizen Veliaht Prens, Yunanistan ile İngiltere arasındaki dostluğa dikkat çekti. Geçmişte ve gelecekte “Birlik ve beraberlik” mesajı verdi.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Atina büyükelçiliği, kısa bir süre önce Yunan isyanının 200. yıl dönümü nedeniyle bir video hazırlamış, ABD’nin o isyan sırasında Yunanlara verdiği desteği anlatmıştı.

Liderlerin katıldığı kutlamalara Amerikan Başkanı Joe Biden da görüntülü mesaj yolladı. Biden, ABD-Yunanistan ilişkilerine vurgu yaptı.

Bir video mesaj da isyanın başka bir destekçisi olan Fransa’dan, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan geldi. Macron Yunanistan’a “Her zaman yanınızdayız” mesajı verdi.